«مهم ترین مسأله، چه گونه زیستن است... »

عفو و بخشش مخالفین بعد از پیروزی. و کناره گیری از قدرت در اوج محبوبیت و شهرت. نقش وی برای سرنگون کردن "آپارتاید" نقشی مثال زدنی و فراموش نشدنی است.این ها تنها گوشه هایی از الگوی حکمرانی ماندلا بود. نلسون ماندلا، اولین رییس جمهور آفریقای جنوبی و نماد مبارزه با نژادپرستی  در سن ۹۵ سالگی درگذشت.

چند دقیقه به پایان نمایش خصوصی فیلم زندگی نلسون ماندلا مانده بود که برق های سالن ادیون لایستر لندن روشن شد. تصویر ماندلا از روی پرده کنار رفت و به جای او تصویر جاکوب زوما، رئیس جمهور آفریقای جنوبی پخش شد تا با گفتن یک جمله کوتاه، نمایش فیلم را نیمه کاره بگذارد: «آقای ماندلا اکنون ما را ترک کرده است.

جاکوب زوما رییس جمهور آفریقای جنوبی گفت: نلسون ماندلای دوست داشتنی، درحالی که در کنار خانواده اش بود (در تاریخ پنجم دسامبر) در کمال آرامش درگذشت. وی اکنون در آرامش است. کشور ما بهترین فرزند خود را از دست داد. مردم ما یک پدر را از دست دادند. تلاش خستگی ناپذیر وی برای آزادی باعث شد تا احترام دنیا نصیبش شود. تواضع و مهربانی و انسانیت باعث شد که همه عاشقش باشند. اکنون غمگین ترین لحظه را می گذرانیم. کشور ما بهترین فرزند خود را از دست داد.

تونی موریسون، برنده جایزه نوبل ادبیات یک‌بار گفت: «نلسون ماندلا برای من تنها سیاستمدار در دنیاست. سیاستمدار به معنای واقعی، کسی که مشکلاتش را با اسلحه حل نمی‌کند. واقعا قابل باور نیست.»