اگر میزان تحولات بیرونی سازمان شما بیش از میزان رشد درونی سازمان باشد، در این صورت سقوط سازمان حتمی است. (جک ولش)

این روزها تغییر و تحولات در کادر مدیریتی صدا و سیما در صدر اخبار حوزه رسانه می باشد. دو دوره مدیریت پنج ساله سید عزت الله ضرغامی بر بزرگترین دستگاه رسانه ای کشور به پایان رسیده است. در کتاب «راوی صادق» که از سوی سازمان منتشر شده است، مهمترین نتایج و عملکرد این دوره 10 ساله(1383-1393) دستیابی به بصیرت در اجتهاد رسانه ای، و به بیان دقیق تر مدیریت و رفع تزاحم در برداشت و تحلیل میان ارزش ها تعبیر شده است. نهضت تولید فیلم های تلویزیونی از دیگر اقدامات برای افزایش رقابتی رسانه بیان شده است. تولید 1400 فیلم تلویزیونی که بعضا از آثار ماندگار این عرصه
بحساب می آیند. تولید انیمیشن در حوزه تولیدات پویا نمایی نیز در همین راستا ارزیابی می شوند. گذز از آنالوگ به دیجیتال که نیازمند برنامه ریزی در سه حوزه تولید، انتشار و دریافت سیگنال می باشد، از برجسته ترین فعالیت های فنی در رسانه بیان شده است. توسعه شبکه های استانی سازمان که از آن به سازمان دوم یاد شده است، از نتایج این دوره می باشد. در کتاب موصوف به 222 محور از اقدامات مهم و تحول ساز در طول دهه گذشته اشاره شده، که به مهمترین آن ها اشاره شد. 

بیاد داشته باشیم  در گزارش پژوهش «آینده پژوهی ایران ۱۳۹۳» که به توصیف و تحلیل مسائل اصلی ایران در سال ۱۳۹۳ پرداخته است، سقوط وجهه ملی صدا و سیما و کاهش سرمایه اجتماعی از دغدغه ها و یکی از مهمترین مسائل کلان کشور بیان شده بود. هم اینک تحولی دیگر در راه است. محمد سرافراز با کوله باری از حداقل دو دهه تجربه در سازمان رسانه، سکان مدیریت صدا و سیما را بر عهده گرفته است. در سخنرانی کوتاه و موجز مشارالیه در مراسم معارفه خود به مهمترین نکات مدیریتی و عوارض سازمانی اشاره داشت.

او گفت مولفه های قدرت در دنیا تغییر کرده و امروز قدرت ارتباطات و پردازش و فناوری اطلاعات حرف اول را می زند. اصلاح روش و گردش کارها، ساختار و چابک سازی سازمانی، عدم تصدی گری، بهره گیری از نخبگان علوم ارتباطات و رسانه؛ موضوع مهم «غنی سازی سرمایه انسانی سازمان» و بهره گیری از فرصت های رسانه های نوین و تعاملی فرازهای کوتاه و در عین حال مهم سخنرانی ایشان بود.

پدیده شناسی و شناخت رسانه مورد تاکید قرار گرفت و در عین حال اظهار داشت: اگر این اتفاق نیفتد ما در رسانه ملی و دیگر رسانه ها در انفعال خواهیم بود.

این مقدمه را آوردم تا به این نکته اشاره کنم: تا آگاهی و نقد و تحلیل جدی در وضعیت موجود وجود نداشته باشد، حرکت رو به جلویی انجام نمی شود. نبود و یا کمبود منابع مالی سازمان یکی از دغدغه های امروزی است. مهم در برنامه داشتن و عزمِ حرکت داشتن است. البته که باید رقابت کرد. رقابت در همه چیز. در روش ها و شیوه تولیداتِ مان. در کیفیت محصولاتِ مان. تا رقابتی نباشد پیشرفتی هم حاصل نمی شود. رشدی هم وجود ندارد. پیشرفت هم تنها کار دولت و رئیس یک سازمان و تشکیلات ستادی یک سازمان نیست. «پیشرفت با میدان دادن به افکار نو پدید می آید».   

در شرايط محيطي نامطمئن، پويا و رقابتي، سازمان ها براي بقا و كسب موفقيت هاي بزرگِ خود بايد طالب «انديشه هاي نو» باشند و در اين راستا به افرادي كه رهيافت هاي بديع و خلاق براي مسائل سازماني ارائه مي كنند توجه خاصي مبذول دارند. اگر كمي دقت شود به اين نكته پي خواهيم برد كه ما از لحاظ انديشه ، حتي انديشه هاي خوب و مفيد در سازمان كمبودي نداريم بلكه چيزي كه كمبود آن احساس مي شود تمايل و اشتياق قاطبه مديران به قبول انديشه هاي نو است. در واقع مديران بايد به جاي توليدات و طواف کردن بر گِرد روش هاي کهنه خود، طالب انديشه هاي جديد باشند. جز آن مي
توان گفت مديريت سازمان ها با عدم قبول ريسك طرح هاي نو و اقدامات تازه درحقيقت با ريسك بزرگتري كه همانا «غافلگيري درمقابل اتفاقات جديد» است مواجه خواهند شد.در نظر داشته باشیم این قانون بقاست که می گوید: قویترین گونه ها برای زنده ماندن، آنی نیست که باهوش ترین است، بلکه آنی است که بیشترین واکنش را در مقابل تغییر نشان می دهد.

با گسترش رسانه های مکتوب، مجازی و ماهواره ای، در شرایط حاضر یکه بودن رسانه  صدا و سیما محدود شده است و رقابت برای جذب مخاطب بیشتر در بین این رسانه ها  بالا گرفته است. ناگفته نماند، راه اصلی مبارزه نرم بیگانگان با ما نیز از طریق همین رسانه های رقیب است، پس بی شک باید به این رقابت به چشم یک «مسئله راهبردی» نگریست.

           چون ز هستی ش نباشد اثری      چون به هستی رسد از وی دگری

           ذات نایافته از هستی بخش           چون تواند که بود هستی بخش

«جور دیگر دیدن»، ورود به موضوعات از منظر دیگر، یکی از مهمترین مسائل امروزی سازمان است. در شرايط كنوني سازمانهاي موفق و نوآور به كارآمد بودن اصول مديريت "برنامه ريزي ، سازماندهي ، كنترل و مانند آنها" به ديده شك و ترديد مينگرند و معتقدند كه براي خلاقيت، پیشرو بودن و شكست قواعدبازي رقابت به كاركناني خلاق و كارآفرين نياز دارند كه بدانند در هر زمان از كدام پنجره ذهن خود به مسائل نگاه كنند و قادر باشند مسائل را براي هر لحظه از زاويه جديد بنگرند.

ریاست اسبق سازمان «بودجه و منابع مالی» را یکی از مهمترین عوامل برای انجام جراحی مشکلات سازمانی برشمردند.

حقیقت ماجرا این است که با معادله ای چند مجهولی سر و کار داریم و نباید با فرافکنی، همه مشکلات زیست بوم رسانه ای را به گردن بودجه و اعتبارات و غیره بیندازیم. در حال حاضر به شدت نیازمند پیوند بین نوآوری، فناوری و البته تجربه هستیم. به یاد داشته باشیم که در این سه گانه همواره کفه ترازو بایستی به نفع نوآوری در سازمان بگردد.

بپذیریم از هدف گذاری، برنامه ریزی و یافتن شیو های جدید انجام کار برای کسب نتایج بهتر غافل مانده ایم. روزمرگی، توسعه بی برنامه، تعارفات معمول و بسیاری دیگر موجب شده است که دچار نوعی «کسالت سازمانی» بشویم که روز به روز مُضمن تر نیز می شود. مدیریت محدودیت ها، گره زدن منافع مادی کارکنان به نوآوری، بکارگیری فناوری اطلاعات در سازمان، مهندسی مجدد روش ها، بررسی دوباره زنجیره ارزش سازمانی و بسیاری مِتُدهای دیگر و صد البته  در کنار درست صرف کردن « فعل خواستن» می تواند راهگشای دغدغه های امروز رسانه باشد. همواره اصلاحات و به طبع آن پیشرفت ها
در هنگامه «محدودیت ها و مدیریت صحیح آن» متولد شده است. بی گمان رسانه نقش بسزایی در افزايش قدرت ملي کشور دارد. قطع و یقین آينده را اگر ما نسازيم ديگران براي ما خواهند ساخت. پس بهتر آنكه از معماران آينده باشيم تا از مدافعان زوال. اگر بخواهیم می توانیم!

(باز نشر پست سال 93)