انقلاب صنعتی چهارم اصطلاحی است که این روزها از سوی اندیشمندان به شکلی جدی مورد استفاده قرار میگیرد. دنیای امروز در آستانه یک انقلاب جدید در حوزه فناوری قرار گرفته است؛ انقلابی که شیوه زندگی، کار کردن و نحوه ارتباط ما با یکدیگر را اساسا تغییر خواهد داد. این تغییر به لحاظ مقیاس، گستردگی و پیچیدگی اش به هیچ یک از اتفاقاتی که بشر تا امروز شاهد آن بوده، شباهت ندارد. هنوز هیچ کس نمی داند این انقلاب جدید چگونه در حال ظهور است اما یک مسئله مسلم است: واکنش به آن باید واکنشی یکپارچه و جامع باشد که تمام گروه های ذینفع در جامعه جهانی را از بخش های خصوصی و دولتی گرفته تا جوامع مدنی و گروه های دانشگاهی در بر بگیرد.

نخستین انقلاب صنعتی از قدرت آب و بخار برای مکانیزه کردن تولیدات صنعتی استفاده می کرد. دومین انقلاب مربوط به بهره گیری از قدرت برق در تولیدات صنعتی در سطح بسیار گسترده می شد و انقلاب سوم نیز از فناوری اطلاعات و الکترونیک برای مکانیزه کردن تولیدات در مقیاس کلان استفاده می کرد و حالا انقلاب صنعتی چهار بر پایه انقلاب سوم بنا شده است؛ انقلابی دیجیتال که از اواسط قرن گذشته در حال وقوع بود. مشخصه اصلی آن، تلفیق فناوری هایی است که حد فاصل میان حوزه های فیزیک، دیجیتال و زیست شناسی را کم رنگ تر از گذشته می کند.

سه دلیل عمده وجود دارد که ثابت می کند تغییراتی که در دنیای امروز شاهد آن هستیم، صرفا ادامه انقلاب صنعتی سوم نیست و خود، آغاز یک انقلاب چهارم به حساب می آید: سرعت، مقیاس گستردگی و اثرگذاری. سرعت پیشرفت های علمی در دنیای امروز بی سابقه است. علاوه براین، چنین پیشرفتی تمام صنایع در هر کشوری را نیز متحول کرده است. همچنین، وسعت و عمق این تغییرات از دگرگونی کامل نظام های حاکمیتی، مدیریتی و تولید حکایت دارد.

تأثیر بر مشاغل

اثرگذاری بر دولت ها

اثرگذاری بر مردم

در ادامه، ۱۳ نشانه ظهور و ورود به انقلاب صنعتی چهارم را بررسی می کنیم.